Soma maden faciası sonrası aileler tarafından açılan tazminat davalarının görüldüğü Soma İş Mahkemesi tarafından İstanbul Üniversitesinden bilirkişi heyetine rapor hazırlatıldı.

Raporda Soma Kömürleri A.Ş. yüzde 70 oranında, TKİ yüzde 15, MİGEM yüzde 10, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'da yüzde 5 oranında kusurlu bulundu. Soma faciasında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ilk kez sorumlu bulundu.

Manisa Barosu Başkanı Ali Arslan, baro da yaptığı açıklamada, Soma’daki maden faciası sonrası açılan davaların seyrini değiştirecek yeni bilirkişi raporunun Soma İş Mahkemesine sunulduğunu söyledi.
Soma faciasının ardından çok sayıda dava açıldığını hatırlatan Arslan, şöyle konuştu: “Soma İş Mahkemelerinde Soma Kömürleri A.Ş., Soma Holding A.Ş. ve Türkiye Kömür İşletmeleri aleyhine şehit madencilerin yakınları tarafından açılan tazminat davaları devam etmektedir. Soma İş Mahkemesi hakimliğinde bu olayın meydana gelmesinde kusur, ihmal durumları ve miktarlarının yüzdelik olarak tespiti amacıyla İstanbul 4. İş Mahkemesine dosya gönderilmiş ve İstanbul 4. İş Mahkemesinin İstanbul Üniversitesi tarafından oluşturulan 9 kişilik heyetinde 8.10.2015 tarihli bilirkişi raporu alınmıştır. Bu rapor şuan Soma İş Mahkemesine sunulmuştur."

Alınan bu rapordan bahseden Arslan, sözlerini şöyle sürdürdü: "Heyetin düzenlediği rapora 2 bilirkişi ayrı rapor düzenlemiş, 7 kişi raporu imzalamıştır. Raporda Soma Kömürleri A.Ş. yüzde 70 oranında Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu yüzde 15, Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü yüzde 10, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yüzde 5 oranında kusurlu bulunmuştur. İki bilirkişinin ayrı düzenlediği raporda yine aynı kurumlar sorumlu bulunmuş ancak kusur oranları değişmiştir. Soma Kömürleri A.Ş. yüzde 50, Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu yüzde 30, Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü yüzde 10, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yüzde 10 oranında kusurlu bulunmuştur. Bu şu açıdan önemlidir. Soma Cumhuriyet Savcılığının iddianame aşamasında almış olduğu raporun dışında ilk defa düzenlenen mahkemeye sunulan rapordur. Bu anlamda Soma davalarına, hem tazminat davalarına hem de ceza davasına yön verebilecek olan, idare mahkemesindeki davalara da yön verebilecek olan bir bilirkişi raporudur. Bu rapor mahkemeye sunuldu. Mahkeme tarafından taraflara tebliğ edilecek. Taraflar tarafından bu rapora itiraz edilebilir, kabul edilebilir. O süreç işleyecektir.”

BAKANLIKLARIN SORUMLULUĞU İSPAT EDİLDİ
Arslan, raporun çok önemli olduğunu belirterek şunları söyledi: “Rapordan şunu anlıyoruz ki düne kadar hem Enerji Bakanlığı hem Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bu faciada kusurlarının olmadığını sorumluluklarının bulunmadığını iddia etmişti. Soma Cumhuriyet Başsavcılığının sorumlu kişiler hakkında dava açılmasıyla ilgili istemiş olduğu soruşturma izni talebini reddetmişler kabul etmemişlerdi. Biliyorsunuz o süreçte Danıştay'a itiraz edilmiş, Danıştay sorumluları tespit ettikten sonra karar vermem gerekir şeklinde Çalışma ve Enerji Bakanlığının bu taleplerini kararlarını bozmuş, tekrar cumhuriyet savcılığına göndermişti. Cumhuriyet savcılığı bu sorumluları tespit etmiş, bakanlıklardan yeniden izin istemiş, bakanlık yine bu talepleri reddetmişti. Biz o ret kararına karşı yine bayramdan önce itirazda bulunmuştuk Danıştay'a o süreç devam ediyor. Bu raporla o süreç haklılığımızı ortaya koymakta. Yani bu faciada Çalışma Bakanlığı ve Enerji Bakanlığının sorumluluğunun olduğunu ispat etmektedir bu düzenlenmiş olan rapor.”

ŞİRKETİN KUSURLARI
Arslan, hazırlanan raporda Soma Kömürleri A.Ş.’ye verilen yüzde 70’lik kusurların bazılarını şöyle sıraladı:
“Üretim zorlaması. Kapsamlı bir risk değerlendirmesinin yapılmaması. İş sağlığı ve güvenliği meslek eğitiminin mevzuat hükümlerine uygun şekilde verilmemesi. İşletmedeki iç denetim faaliyetlerinin gerektiği şekilde yerine getirilmemesi. Ocağın havalandırma konusunda hatalı uygulamalar ve sorunların çözümlenmemesi. Ocak şartlarına uygun maskenin seçilmemesi. Maskelerin kontrol ve bakımının gerekli şekilde yapılmaması. Gaz izleme sistemindeki sorunlar ve bunların giderilmesi konusunda kayıtsız kalınması. Elektrik enerjisi ile çalışan cihazlardan bir bölümünün yanmaz özellik taşımaması. Yangında mücadele ve tahlisiye konusunda yetişmiş yeterli sayıda personel bulundurulmaması ve bu işlemler için gerekli araç gereç ve alt yapısı oluşturulmaması.”

Bilirkişi heyeti tarafından Soma Kömürleri A.Ş. için belirtilen kusurların Akhisar Ağır Ceza Mahkemesinde dinlenen işçilerin de aynı kusurları ortaya koyduğunu anlatan Arslan, şunları söyledi:
“Burada maden ocağının sorumluluğu tespit edilmektedir. Hem Soma Cumhuriyet Savcılığı tarafından alınan rapor hem Soma İş Mahkemesi tarafından rapor burada ocaklardaki eksikliklerin ve facianın göz göre göre geldiğini ama ocağı işletenlerin ve sorumluların bu konuyla ilgili gerekli önlemleri, bakanlığın gerekli önlemleri ve tedbirleri almadığını, gerekli denetimlerin yapılmadığını ortaya koymaktadır. Bu rapor da Cumhuriyet Başsavcılığının aldığı raporu doğrular nitelikte. Oradaki eksiklikleri tekrar belirtir nitelikte. Bu hem Soma İş Mahkemesinde devam eden davalarda hem Akhisar Ağır Ceza Mahkemesinde devam eden davada hem de Manisa İdare Mahkemesinde devam eden davalarda davacı olanların haklılığını ortaya koymaktadır. Sorumlular hakkında, ceza mahkemesinde gerekli cezai sorumlulukların uygulanmasına idare ve iş mahkemesinde de yine ailelerin talep ettiği maddi manevi tazminatların hüküm altına alınması sonucunu doğuracaktır.”