Kışın karla doldurulan kuyular, yazın serinlemek için kullanılıyor
KAYSERİ'nin Hacılar ilçesinde yaklaşık 500 yıl öncesine dayanan ve o yıllarda su ihtiyacını karşılamak için kışın karla doldurulan kuyular, günümüzde serinlemek amacıyla kullanılıyor. Evlerinin önündeki tarihi kuyuya kışın doldurdukları kar kütlelerini yaz aylarında kovalarla çeken bölge halkı, kar suyundan ayran yapıp, karın üzerine pekmez döküp yiyor.
Erciyes Dağı eteklerindeki Hacılar ilçesinde yaklaşık 500 yıl öncesine dayanan ve o yıllarda su ihtiyacını karşılamak amacıyla yapılan 1200 kuyudan yaklaşık 300'ü, günümüzde soğuk su elde etmek için kullanılıyor. Derinliği 7 metreye ulaşan kuyular, kış aylarında tonlarca karla dolduruluyor. Yöre halkı, kış bitmeden dağın eteklerinde özellikle kayalık ve gölge alanlarda biriken temiz karları çuvallarla getirip, kuyulara basıyor. Bölgede kuyuların büyük bölümü kar kütleleriyle doldurulup, kapakları yaza kadar açılmamak üzere kapatılıyor. Yaz başından itibaren açılan ve bir nevi buzdolabı gibi kullanılan kuyulardaki karın kısmen erimesiyle elde edilen su, kovalarla çekilip içiliyor. Kovalarla çıkarılan kar, tabak ve kaselerde, üzerine yoğurt, pekmez, ceviz, fındık dökülerek yenip, ayran yapılarak içiliyor. İlçe halkı, yaz aylarında 35 dereceye ulaşan sıcak havada kuyulardaki kar ve buz gibi suyla serinliyor.
'NOSTALJİK ŞEKİLDE DOLDURUYORUZ'
Kar kuyusu geleneğinin yeni neslin devam ettiremeyeceğini belirten Ahmet Gengeç (67), "Hacılar'ın kuruluşundan beri bu kar hayatı böyle devam ediyor. 400-500 yıldır devam ediyor. Kar kuyuları, ocak-şubat aylarında doldurulur. Yazın içmek için, eskiden çamaşırlarımıza, içmemize, yememize her yerde kullanılıyormuş. Ama günümüzde şebeke suyu geldiği için bu karı nostaljik bir şekilde dolduruyoruz. Yaz günlerinde terlediğimiz zaman, sıcak günlerde, bahçe işleri ile uğraşırken, dışarıdan gelen insanlara burada yardımcı oluyoruz, kar veriyoruz. Ayranı bu karlı suyla yaparız, içeriz. Pekmezimizi de kara dökeriz, kaşık kaşık yeriz. Bu geleneği yaşatmak için arkamızdan gelen arkadaşlarımız var ama bu işin sonuna doğru geliyoruz" diye konuştu.
'BURASI SEBİL GİBİ'
Yaz aylarında kar ihtiyacı olanlara hayatını kaybeden amca ve dedelerinin vasiyeti nedeniyle kar verdiklerini belirten Gengeç, "Hacılarlı olmayıp da buraya gelenler, bu karı gördüğünde bize 'Allah razı olsun, geçmişlerinizin canına değsin' diyor. Herkes geliyor. Alıp gider. Burası sebil gibi. Paralı olan bir şey değil. Burası Mahmut amcamızın. Mahmut amcamız da rahmetli oldu. Onun da vasiyetiydi. Onun çocuklarıyla bir ekip toplanırız, hep beraber bu kuyuları doldururuz. Vasiyet eskiden beridir var ama biz amcamızdan öğrendik. Amcamız bize, 'oğlum bu geleneği bırakmayın, devam edin' dedi. Çocukları ile birlikte bu kuyuları dolduruyoruz. Hep bu ekip ile bu kuyuları doldururuz. Bu kar kuyusunda karın ekim-kasım ayına kadar durma şansı var. Onun için biz hem kuyuyu doldurur hem de temizleriz. Ekiplerimiz var. Haberleşiriz. Karı biz 2-3 sefer kesin doldururuz. Buraya geleceklere kapımız açık. Gelebilirler. Yardımcı da oluruz. Karı poşetleyip veririz. Herkese kapımız açık bekleriz" diye konuştu.
